C

Όσοι γεννηθήκαμε κατά  το δεύτερο μισό του 20ου  αιώνα και μετά , θεωρούμε ( παράλογα ) πολλές από τις σημερινές γνώσεις και τα επιτεύγματα του ανθρώπινου πολιτισμού ως δεδομένα. Όπως συμβαίνει με κάθε κεφάλαιο που βρίσκουμε έτοιμο και δεν κοπιάσαμε να αποκτήσουμε , το θεωρούμε αφενός ως αυθύπαρκτο και αφετέρου ως ασήμαντο ή ανάξιο λόγου.
 Θεωρούμε ας πούμε ως δεδομένο το ότι με το πάτημα ενός διακόπτη θα έχουμε φως. Ή ότι με την ίδια ευκολία θα έχουμε όσο καθαρό ζεστό ή κρύο νερό θέλουμε. Ή θέρμανση. Θεωρούμε δεδομένα τα αεροπλάνα , όπως και τα αυτοκίνητα και τα τρένα. Γνωρίζουμε με ακρίβεια το σχήμα της γης, των ηπείρων και των ωκεανών. Διαβάζουμε χάρτες με κάθε λεπτομέρεια απεικονισμένη και η γνώση απαιτεί απο το τυχερό κομμάτι του ανθρώπινου πληθυσμού, μόνο χρόνο και λίγα χρήματα για να φτάσει και να αποκτηθεί ,μέσω βιβλίων ή κι έτσι- διαδικτυακά.

Όλα δεδομένα.

Σ'ένα θαυμάσιο βιβλίο του Bill Bryson που το ταλαιπωρώ εδώ κι αρκετό καιρό, γιατί ο συγγραφέας έχει το ελάττωμα να πλατειάζει συχνά  ή να υπεραναλύει ιστορικά, κοινωνικά και πολιτιστικά γεγονότα της πατρίδας του Αγγλίας που μου είναι ψιλοαδιάφορα, ανακαλύπτω καθημερινά πόσο μη δεδομένα και καθόλου "παλιά" είναι σχεδόν όλα όσα καθημερινά με περιτριγυρίζουν όπως και όλο το κεφάλαιο των γνώσεών μου.

Γνωρίζατε ας πούμε ότι η ζωτική σημασία της βιταμίνης C και το πού αυτή περιέχεται είναι βασικά γνώσεις που αποκτήθηκαν μετά το 1930 ;
Ότι από το 1500 ως το 1850 που έγιναν τα πρώτα μεγάλα θαλάσσια ταξίδια πέθαναν γύρω στα 2 εκατομμύρια ναυτικοί από σκορβούτο δίχως κανείς να υποπτευθεί ότι αυτό μπορεί να οφειλόταν στη διατροφή ;
Υπέθεταν πως έφταιγε ο αέρας της θάλασσας ή οι δύσκολες συνθήκες του ταξιδιού, αλλά κανείς δεν υποπτευόταν ότι μπορεί να έφταιγε το φαγητό.
Μέχρι τότε επικρατούσε η αντίληψη πως οι ανάγκες μας σε φαγητό είχαν να κάνουν μόνο με την ποσότητα. Εφόσον έτρωγες αρκετά, ήσουν και υγιής και είχες και ενέργεια.
Μόλις το 1760 ένας σκωτσέζος γιατρός πειραματίστηκε με θέματα διατροφής και προσπάθησε να δει τι θα συμβεί αν κάποιος μπορεί να τρέφεται μόνο με τα εντελώς απαραίτητα, ψωμί και νερό ας πούμε. Δυστυχώς δεν μπόρεσε να προσφέρει πολλά στην ανθρωπότητα μια που πέθανε μετά από έξι μήνες από σκορβούτο. Κι άλλοι γιατροί και επιστήμονες άρχισαν πια να πειραματίζονται με την επίδραση που έχουν οι διάφορες τροφές πάνω μας ή μάλλον η έλλειψή τους, αλλά μόλις το 1929 αναγνωρίστηκαν  οι ουσίες που όλοι σήμερα γνωρίζουμε ως βιταμίνες κι έπρεπε να φτάσουμε στο κοντινό μας 1939 όταν ένας άλλος γιατρός - του Harvard αυτή τη φορά - ένας κύριος John Crandon, θέλησε να δει τι θα συμβεί αν αφαιρέσει την βιταμίνη C εντελώς από το διαιτολόγιό του. Αυτό που συνέβει ήταν ότι  κόντεψε να πεθάνει. Μόλις δε, άρχισε να την ξαναπροσλαμβάνει γύρισε στους ζωντανούς.

Ένα άλλο σημείο που βρήκα ενδιαφέρον πάνω στο θέμα των βιταμινών , είναι πως ενώ η βιταμίνη C είναι τόσο απαραίτητη για την επιβίωσή μας, μπορούμε να την προσλάβουμε μονάχα από εξωτερικές πηγές. Ο οργανισμός μας δεν μπορεί να την παράγει αντίθετα με άλλες βιταμίνες  όπως την D ή την Κ2 που μπορεί να τις σχηματίσει.
Το αστείο στην υπόθεση είναι πως μόνο εμείς, το ανθρώπινο είδος και τα ινδικά χοιρίδια (τώρα τι συγγένεια είναι αυτή  ? ! ) δεν μπορούν να την σχηματίσουν. Τα άλλα ζώα μπορούν.

......

Αυτά και άλλα πολλά που έχουν σχέση με την καθημερινότητά μας κυρίως με τα σπίτια και με τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε, περιέχονται στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Bryson, At Home. A Short History of Private Life